Praten over seksualiteit. Zo doe je dat! (deel 3)
- 25 maart 2024
- V&VN magazine
- V&VN Algemeen

Praten over seksualiteit... veel verpleegkundigen en verzorgenden vinden een reden om dat uit de weg te gaan. Geen tijd, geen klik met de cliënt, niet het juiste moment. Toch is zo’n gesprek onderdeel van je werk, vinden vier collega’s die vertellen over een casus die ze is bijgebleven. In deel 3 van deze serie: Geert Caminada (1979), verpleegkundig specialist ggz bij Memphys GGZ (Zuid-Holland en Zeeland). Met onderstaande casus kreeg hij te maken bij zijn vorige werkgever.
De casus
Man met een psychotische stoornis verblijft al een aantal jaar op een ggz-afdeling voor langdurige zorg. Hij heeft eerder antipsychotica gebruikt, maar een van de negatieve bijwerkingen daarvan waren erectieproblemen. Sinds enige tijd heeft hij weer meer last van psychoses. Hij vreest dat medicijnen invloed zullen hebben op het seksleven met zijn vriendin.
Geert: “Seksualiteit hoort bij het leven, maar je weet niet altijd hoe de patiënt erin staat: voelt die schaamte, is het onderwerp taboe voor de patiënt? Daarom kijk ik altijd of er een logische context is om erover te beginnen. Medicijngebruik en de bijwerkingen daarvan zijn een goed haakje. Bij een intake vraag ik naar alle gezondheidsdomeinen. Ik vraag of iemand een relatie heeft. Is dat een goede relatie? Zijn er problemen?
“Als ik een behandelrelatie heb opgebouwd, kan ik er makkelijker ‘los’ naar vragen. Mijn ervaring is dat als je zelf het gesprek over seksuele disfuncties begint, de patiënt er vaak normaal en open op reageert.
“Bij deze patiënt verliep het gesprek vrij natuurlijk. Hij gaf aan dat hij de noodzaak van een antipsychoticum begreep, maar wilde niet dat zijn seksleven zou lijden onder de bijwerkingen. Daarom heb ik met de psychiater gezocht naar een antipsychoticum met het minste effect op het libido en op een erectie. Daarnaast schreven we Sildenafil voor.
“Dat werkte goed: hij kon zo toch seks hebben met zijn vriendin. Gewoonlijk probeer je niet om bijwerkingen te verhelpen met een ander medicijn, maar in dit geval maakten we de afweging dat zijn seksuele gezondheid ook belangrijk is.”
Bron: V&VN Magazine 1-2024 | Tekst: Jette Pellemans | Foto: Maartje ter Horst

Toolkit ‘Maak seksuele gezondheid bespreekbaar’
Het Kennisinstituut V&VN heeft samen met verpleegkundigen en verzorgenden de campagnetoolkit ‘Maak seksuele gezondheid bespreekbaar’ ontwikkeld.
De toolkit sluit aan op de richtlijn ‘Veranderende seksuele gezondheid’ en bevat praktische hulpmiddelen om met een zorgvrager een gesprek te voeren over seksualiteit, of verandering van de seksuele gezondheid. Denk aan zakkaartjes, een visueel overzicht van levensfasen en een gesprekskaart (met onder meer het PLISSIT-model).
Ook zijn er posters en vragenkaartjes die je helpen om hierover met je collega’s in gesprek te gaan en ervaringen uit te wisselen. Zo help je eventuele taboes rondom seksualiteit te doorbreken.
Meer weten? Klik hier.
Samen maken we de zorg beter. Word lid!
Wij zijn de verpleegkundigen, verzorgenden IG en verpleegkundig specialisten van Nederland. Verenigd in V&VN zetten we ons in voor (kennis)ontwikkeling en het versterken en positioneren van onze beroepen. Wil jij zeggenschap over jouw vak? Sluit je dan bij V&VN aan! Met ruim 100.000 leden vormen we één krachtige stem. Van de werkvloer tot in politiek Den Haag.
